Uitwisseling in Moskou

Wie op Erasmus wil gaan in Rusland, moet zich erop voorbereiden dat je alles kan verwachten. Studeren in Rusland is worstelen, verdrinken, wensen dat je Europa nooit verlaten had, en uiteindelijk tegen alle verwachtingen in toch verliefd worden op het grootste land ter wereld.

Laat ik beginnen met de universiteit waar je terechtkomt wanneer je vanuit KU Leuven Campus Antwerpen op Erasmus gaat naar Moskou. De school heet MSLU (Moscow State Linguistic University). Het is een vrij grote universiteit, met een gebouw waarin je ongetwijfeld de eerste weken verloren zal lopen, al was het maar omdat de lokalen zonder logica zijn genummerd. 

Uitwisselingsstudenten aan MSLU krijgen een eigen programma. Dat bestaat uit een heel aantal vakken, maar je bent vrij om zelf te kiezen welke je wilt opnemen en welke niet. Een les (para) in Moskou duurt 1 uur en 20 minuten. Het Europese systeem van studiepunten kennen ze niet, en vinden ze ook heel vreemd. De Erasmuscoördinator ter plaatse zal je zelf laten kiezen welke vakken uit het Erasmusprogramma je opneemt en hoeveel studiepunten je aan welk vak wilt geven, zodat je zelf een programma kan samenstellen dat in overeenstemming is met de vereisten van KU Leuven.

Zodra je je lessen gekozen hebt, zal je merken dat studeren aan een Russische universiteit absoluut piece of cake is. Er wordt verwacht dat je af en toe naar de les komt, maar er worden geen aanwezigheden opgenomen en er staan in principe ook geen punten op aanwezigheid. Je zou dus denken dat je geëvalueerd wordt op basis van examens, maar ook dat is niet het geval. 

Erasmusstudenten aan MSLU zijn eigenlijk sowieso geslaagd. In Rusland werken ze met een 5-puntensysteem. Je zal zo goed als zeker voor de meeste vakken een 5 krijgen, of een 4 als je uitzonderlijk weinig aanwezig bent geweest. Voor 5 van de 7 vakken had ik geen examen, maar een “gratis” 5. Voor de andere 2 vakken stonden de punten op respectievelijk een essay en een presentatie (die beide enkel bepaalden of je een 4 of een 5 kreeg).

Huisvesting wordt geregeld door de universiteit. Alle studenten worden ondergebracht in een obsjezjitie, een studentenhuis van MSLU. Dat is heel handig gelegen, dicht in het centrum, op 2 minuten stappen van een van de handigste metrostations van de stad, en op 10 minuutjes stappen van de universiteit zelf. Bovendien vindt ongeveer de helft van de lessen plaats op de bovenste verdieping van het studentenhuis zelf, dus qua gemak en transport is dat heel erg handig. Tot zover de positieve aspecten. De kamer waarin je terechtkomt is klein, waanzinnig ouderwets, en als je – zoals ik – wat pech hebt, gevuld met kakkerlakken en schimmel. Het moeilijkste is misschien dat kamers gedeeld worden per 3, waardoor je absoluut geen privacy hebt. De meeste Europeanen komen terecht bij andere uitwisselingsstudenten, maar aangezien er eigenlijk geen logica is en de kamers willekeurig worden toegewezen, kan je even goed bij Russen terechtkomen. Het studentenhuis moet elke maand cash betaald worden, en kost voor Europeanen 12 000R (+ - €160) per maand. Dat is 8x zoveel als een gemiddeld studentenkot in Moskou en 10x zoveel als niet-Europese en Russische studenten in het studentenhuis betalen, maar aangezien plaatsen worden toegewezen aan studenten en je dus niet zelf de keuze hebt waar je wilt verblijven, is daar helaas niets aan te doen.

Moskou is een ongeëvenaarde wereldstad. De tijden van het communisme en de woelige jaren 90 zijn voorgoed voorbij, en vandaag de dag is de Russische hoofdstad een gigantische verzameling van moderne gebouwen, winkelcentra, cultuurcentra enz… Je kan letterlijk niets bedenken dat in Moskou niet te vinden is. De stad bruist, in elk seizoen, er is altijd iets te beleven, te zien, te bezoeken. Geen enkele Europese stad komt qua grootsheid, qua uitstraling en natuurlijk gewoon qua fysieke omvang, nog maar aan de hielen van Moskou. Het openbaar vervoer is ronduit geweldig (hallo NMBS/De Lijn, wanneer gaan jullie eens op uitwisseling?), er zijn meer winkels, restaurants en entertainmentcentra dan je in een heel leven kan bezoeken. Moskou is fenomenaal.

De eerste dagen/weken in Rusland zijn moeilijk en verwarrend. Er wordt nauwelijks een andere taal dan Russisch gesproken, en Moskovieten zijn niet bereid moeite te doen om de communicatie met niet-Russischtaligen vlotter te laten verlopen. Bovendien zijn Russen nors en gesloten, onbehulpzaam en meestal slechtgezind (al heb ik tijdens mijn reizen doorheen het land opgemerkt dat dat voornamelijk voor Moskovieten geldt). Maar gaandeweg zal je beseffen: hoe beter je de taal spreekt, hoe meer Rusland zich voor je opent.

Om heel eerlijk te zijn, heb ik aan de universiteit zo goed als niets geleerd. Het merendeel van de lessen was oninteressant, overbodig, en gegeven op een totaal ouderwetse of inefficiënte manier. De uren die ik op de unief doorbracht, waren puur tijdverlies. Nochtans kijk ik enorm tevreden terug op mijn Erasmuservaring. Door te leven in Rusland, de straat op te gaan, met Russen te praten, Russische kranten te lezen, rond te kijken, te beleven en te reizen, heb ik niet alleen de Russische taal, maar ook het Russische volk leren kennen.

Visum: je hebt een visum nodig om naar Rusland te gaan, voor eender welk doel. Een studentenvisum aanvragen is in principe niet heel moeilijk. Je kan daarvoor terecht op het visumbureau in Antwerpen of in het consulaat. Ikzelf heb dat gedaan bij VHS, alle info daarvoor vind je op de volgende website: https://vhs-belgium.com/page/601?domain=9&language=47. Een visum kost €120. De termijn waarvoor dat visum geldig is, lijkt vrij willekeurig te zijn, maar het is in elk geval maximum 3 maanden. Je zal dus in Rusland je visum moeten verlengen, en dat is een ander verhaal. De visumverlenging kan via de universiteit geregeld worden, maar daar is waanzinnig veel geduld voor nodig. Je zal een vrachtwagenlading aan documenten moeten afprinten, kopiëren en ondertekenen en ontelbare keren moeten langsgaan op het visumkantoor van de universiteit voor een stempel, een handtekening, een kopie enz… Begin daar op tijd aan! Mijn visumverlenging kostte €22, maar omdat ze een foute datum op het eerste verlengde visum hadden gezet, kon ik de hele procedure opnieuw doorlopen (en dus nog eens €22 betalen).

Financieel: Moskou is over het algemeen een beetje goedkoper dan België. Uiteraard hangen je uitgaven samen met wat je wilt doen, net als in elke stad, maar er is geen enkele stad waar de verschillen zo groot zijn als in Moskou. Je kan gemakkelijk ’s avonds chique op restaurant gaan eten voor €200, maar even goed een snelle hap in een cafetaria voor €3. Ikzelf gaf ongeveer €7-€12 per dag uit aan eten. Dat had iets lager kunnen zijn als ik zelf had gekookt, maar de verschrikkelijk slechte, vuile keuken in het studentenhuis sprak me niet echt aan. Een 60-rittenkaart voor de metro kost €23. In de meeste musea, entertainmentcentra enz… krijg je een fikse korting met je (Russische) studentenkaart. 

Mattia Furfari: mattia.furfari@student.kuleuven.be